Het leven gaat door

Vorige week hebben we afscheid genomen van tante Annie. Tante Annie was de laatst nog levende de Wit van de generatie van mijn vader, 93 werd ze.  Tante Annie had geen gemakkelijk leven, haar moeder overleed toen ze een jaar of negen was, en haar vader hertrouwde heel snel, met de verpleegkundige van haar moeder. Het jaar daarna kwam mijn vader. Een halfbroertje dus.  Toen mijn vader vijf jaar was overleed zijn moeder. Zeven jaar na het overlijden van haar eigen moeder,  weer zoveel verdriet voor tante Annie..  Vlak daarna begon de oorlog, en moest het gezin onderduiken. Tante Annie voedde mijn vader op, beetje tegen wil en dank.  En hoewel ik ook hele goede herinneringen heb aan haar, dat heeft jarenlang de relaties in de familie getekend, om het verhaal kort te houden.

En zo zaten we weer in hetzelfde crematorium als vorig jaar. Met een heel klein clubje deze keer, neven en nichten, maar het was goed om er te zijn, en t werd, na de crematie,  een bijzonder samenzijn. Waarin meer besproken is door ons dan door onze ouders alle jaren ervoor. En familiebanden aangehaald zijn. En dat voelt goed, heel goed. En, zoals Hans zei: het was zo mooi om meer mensen te leren kennen die ook de Wit heten en om jullie herinneringen te horen delen..

Het daar weer zijn maakte wel herinneringen los, en zo had rouw dus weer even een iets grotere rol in het dagelijkse leven, dik een jaar nadat het zo hard ons leven binnen denderde. Het heeft me ook wel weer aan het denken gezet. En ik aarzel een beetje om erover door te gaan maar ga het toch proberen, ik blijf toch iemand van het delen…

Want, en daar ben ik inmiddels wel achter, rouw raakt aan alle dimensies van iemands, mijn, ons, leven. Het verandert je. Verandert je leven, de manier waarop je tegen dingen aankijkt. Er is een voor en een na. En waarom je rouwt maakt daarbij niet uit denk ik.

Het roept zoveel emoties op, ook emoties die je bij jezelf eerder niet kende. En dat maakt het moeilijk, dat deed t (en doet t soms nog) tenminste wel voor mij. Je kan je in het begin niet voorstellen dat het ooit minder pijn gaat doen. Je reageert soms op een manier die je van jezelf niet kent. En das raar, ongrijpbaar, en dat terwijl alles om je heen toch al zo staat te schudden.

Ik denk nog heel vaak aan de woorden van een hele lieve vriendin, die van het begin af aan zei, ‘Marloes, het is nu heel erg. Het voelt alsof het nooit overgaat. Maar over een half jaar voelt het anders. Echt waar, ik beloof het je, probeer dat af en toe te denken!’

En, eerlijk is eerlijk, ik geloofde het bijna niet. Ook dat herkende zij. Maar het klopt. We zijn nu ruim een jaar verder nadat alles begon,  en het voelt anders. Beter, lichter. En dat geeft vertrouwen dat het over een half jaar ook weer anders is. En dat geeft de rust om het meer ‘te laten zijn’. Want het gaat met ups en downs, het is een heel proces. Een proces dat veel energie vrat, maar waarin ik langzaam maar zeker leer meer geduld te hebben met mezelf en meer te delen, en te vragen aan anderen. Want dat helpt, ben ik achter. Maar het is het verhaal van twee stappen vooruit, eentje terug.

Het gemis wordt niet minder, in tegendeel zou ik bijna zeggen. Het ‘er niet meer zijn van m’n ouders’ wordt steeds echter naarmate het langer duurt. Maar t went ook op een of andere manier. Het ‘hoort erbij’, of ik nou wil of niet.  Het is wat het is, en het is beter te hanteren, er is makkelijker over te praten.  En hoewel het gemis, en de pijn die daar dan even bijhoort, me ook ineens kan overspoelen als een golf, in een zee die net nog zo rustig leek is t beter te hanteren denk ik omdat ik nu weet dat het straks inderdaad weer anders, beter, voelt. Dat geeft vertrouwen. En daardoor lukt het me beter om het te laten. Om naar buiten te gaan dan, te genieten van de zon, van de bloemen die uitkomen en alles wat er nog meer is, even te appen of te bellen met een lieve vriendin.  En te denken, nu doet het even pijn, maar dat gaat weer weg. En over een half jaar voelt het wellicht weer anders. Dus laat maar. Het mag even pijn doen. En soms komen er tranen bij. Maar dan is er vaak wel een schouder in de buurt… En dat geeft rust, langzaam maar zeker.

Niet altijd even gemakkelijk, maar t lukt steeds beter.

Dank je wel Marjon. En toch ook tante Annie…